Di tích lịch sử thành Bảo Long Giang thuộc ấp Bảo xã Long Giang huyện Bến Cầu tỉnh Tây Ninh. Được công nhận là di tích lịch sử văn hoá cấp tỉnh tại quyết định số 74/ QĐ-CT ngày 13 / 06 / 1998 của chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh.
Long Giang là một vùng đất được người Việt khai phá sớm ở Tây Ninh . Sau này là vùng đất ngũ long ( Long Giang , Long Khánh ,Long Thuận , Long Chữ , Long Thành) được mở rộng do cụ Trần Văn Thiện cùng nhân dân khai phá lập ra.
Long Giang được khai phá và đặt tên ngay từ thời Tây Ninh còn là Đạo Quang Phong . Sau khi triều đình nhà Nguyễn đặt thêm phủ Tây Ninh " năm Minh Mệnh thứ XVII đổi tên thành Gia Định đổi tổng An Biên làm Định Biên, đặt thêm phủ Tây Ninh , lãnh 2 huyện Tây Ninh và Quang Hoá ( Đại Nam nhất thống Chí quyển 5 trang 193)
" Huyện Quang Hoá cách phủ Tây Ninh 29 dặm về phía tây bắc , đông tây cách nhau 48 dặm Nam Bắc cách nhau 70 dặm.
Hồi đầu bản triều ( nhà Nguyễn Ánh ) đặt Đạo Quang Phong ở địa phận thôn Cẩm Giang , năm Minh Mệnh thứ 5 đắp bảo là Bảo Quang Hoá thuộc phủ Tây Ninh , thống hạt lãnh 4 tổng và 32 xã thôn.
Sách "đại Nam nhất thống Chí " quyển 5 trang 202 ghi" thành huyện Quang Hoá chu vi 147 trượng 7 thước 4 tấc , cao 7 thước, hào rộng 1 trượng, sâu 5 thước mở 3 cửa ở thôn Long Giang "
" Năm Minh Mệnh thứ 5, đắp Bảo Quang Hoá ở địa phận Cẩm Giang, năm Minh Mệnh thứ 17 đổi thành làm cửa huyện". Căn cứ vào quốc sử quán triều Nguyễn ghi chép thì Long Giang là cơ sở lỵ của đạo Quang Phong và sau này thành lập huyện Quang Hoá đã đắp thành Bảo Long Giang là lỵ sở của huyện cho đến mãi năm Minh Mệnh 17(1836) mới chuyển lỵ sở Quang Hoá về Cẩm Giang.
Khi thực dân Pháp chiếm 3 tỉnh Nam kỳ trong đó có Tây Ninh thì phong trào chống Pháp nổi lên khắp nơi. Một trong những thũ lĩnh phong trào nổi tiếng là Lãnh Binh Két, ông đã chiêu mộ binh sĩ , phát động nhân dân vùng Ngũ Long dựa vào thành lũy , rừng sâu , sông rạch để du kích tiêu diệt nhiều lính Pháp , bảo vệ nhân dân sản xuất , giữ vững biên giới ở Tây Ninh . Khi ông mất nhân dân địa phương lập đền thờ ông giữa thành Bảo Long Giang.
Như vậy , thành Bảo Long Giang là bảo được xây dựng sớm nhất là lỵ sở đầu tiên của huyện Quang Hoá để lại dấu ấn lịch sử của ông cha ta cho đến nay gần 200 năm , chứng tỏ là một khu kinh tế văn hoá của vùng biên ải phía tây của tỉnh Tây Ninh ( còn nữa.... )
Tài liệu này do phòng văn hoá thông tin cung cấp
